To TETRIS βοηθά το "τεμπέλικο" μάτι.

Μόντρεαλ 

Tην όραση σε άτομα που πάσχουν από αμβλυωπία φαίνεται πως βελτιώνει μια θεραπεία αντιμετώπισης που ανέπτυξαν καναδοί ερευνητές από το Πανεπιστήμιο ΜακΓκίλ και η οποία βασίζεται στο δημοφιλές παιχνίδι Tetris. 

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί με δημοσίευσή τους στην επιστημονική επιθεώρηση «CurrentBiology», το ηλεκτρονικό παιχνίδι με τα πολύχρωμα τουβλάκια, «γυμνάζει» τα μάτια ώστε να συνεργάζονται μεταξύ τους.

Η αμβλυωπία, γνωστή και ως «τεμπέλικο μάτι», αποτελεί μια διαταραχή του οπτικού συστήματος κατά την οποία το ένα ή τα δυο τεμπέλικα μάτια δεν συνεργάζονται μεταξύ τους με αποτέλεσμα να εντοπίζεται πρόβλημα ως προς τη μετάδοση του οπτικού σήματος μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο. Αν διαγνωσθεί νωρίς και μέχρι την ηλικία των επτά-οκτώ ετών η κατάσταση είναι αναστρέψιμη.  

Η μελέτη

Οι ερευνητές από το Μόντρεαλ εξέτασαν αν μια διαφορετική προσέγγιση θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα στην περίπτωση της αμβλυωπίας. Στις δοκιμές τους έλαβαν μέρος 18 ενήλικοι αμβλύωπες.

Συγκεκριμένα, οι ειδικοί προχώρησαν στη σύγκριση της αποτελεσματικότητας ανάμεσα στη χρήση ειδικών βίντεο-γυαλιών όπου προβαλλόταν το παιχνίδι Tetris σε κάθε μάτι ξεχωριστά και στη μέθοδο του κλεισίματος του δυνατού ματιού (patching) για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο, με στόχο την κινητοποίηση του «τεμπέλικου ματιού».

«Το ''κλειδί'' για τη βελτίωση της όρασης στους ενήλικες – για τους οποίους στην παρούσα φάση δεν υπάρχει κάποια θεραπεία – είναι να επιτρέψουν με κάποιο τρόπο τη συνεργασία ανάμεσα στα δυο μάτια» εξηγεί ο κύριος συγγραφέας της μελέτης δρ Ρόμπερτ Χες.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο εγκέφαλος των ενηλίκων διαθέτει έναν βαθμό προσαρμοστικότητας σε νέες συνθήκες, γεγονός που θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη νέων μεθόδων αντιμετώπισης διαφόρων προβλημάτων όρασης.

«Χρησιμοποιώντας γυαλιά στα οποία προβάλλονταν το παιχνίδι, ήμασταν σε θέση να επιτρέπουμε στο ένα μάτι να βλέπει τα τουβλάκια κατά την πτώση τους και στο άλλο μάτι να βλέπει τον τοίχο που “χτιζόταν” στο κάτω μέρος» εξηγεί ο ειδικός. «Η συνεργασία ανάμεσα στα δύο μάτια θεωρήσαμε ότι θα οδηγούσε στη βελτίωση του ''τεμπέλικου ματιού''».

Από τη 15μερη δοκιμή, στην οποία οι μισοί συμμετέχοντες έπαιζαν μονόφθαλμα Tetris επί μια ώρα την ημέρα και οι άλλοι μισοί με τη χρήση των ειδικών γυαλιών, φάνηκε ότι η δεύτερη ομάδα είχε αισθητά καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με την πρώτη.

Πηγή: www.tovima.gr

Όραση & Ηλεκτρονικός Υπολογιστής (Η/Υ).

Οι Η/Υ επηρεάζουν την όραση μας;

Τα προβλήµατα από τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών αποτελούν τον δεύτερο πιο συχνό λόγο για νεαρά υγιή άτοµα να επισκέπτονται τον οφθαλµίατρο. Αυτό που συμβαίνει σε άτοµα που χρησιμοποιούν για πάρα πολλές ώρες την ηµέρα ηλεκτρονικούς υπολογιστές είναι κατά βάση µία ''ασθενωπεία'', δηλαδή µία δυσκολία στην όραση και φυσικά το δεύτερο πρόβληµα που δημιουργείται είναι προβλήματα από την επαναληπτική κίνηση των δακτύλων και των µυών του βραχίονα στα χέρια.

Οι επιπτώσεις που µπορεί να έχουν οι υπολογιστές στην όραση και στα µάτια γενικότερα βρίσκονται ακόµα κάτω από διαρκή παρατήρηση, γενικά όµως δεν έχει διαπιστωθεί κάποια σηµαντική µόνιµη βλάβη.

Περισσότερο από το 50% των χρηστών ηλεκτρονικών υπολογιστών υποφέρουν από κόπωση των ματιών, πονοκεφάλους και θολή όραση. Αυτά τα συμπτώματα αρκετές φορές επηρεάζουν τη γενικότερη υγεία του ατόμου, δημιουργώντας του ένα συνολικό αίσθημα κόπωσης το οποίο οδηγεί σε μειωμένη απόδοση ακόμα και στην εργασία.

Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, άτομα με πολύωρη εργασία σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, έχουν αυξημένο κίνδυνο για γλαύκωμα.

Με ποιο τρόπο οι Η/Υ επηρεάζουν την όραση μας;

Όταν παρατηρούµε µία οθόνη Η/Υ, αυτό που συµβαίνει είναι ότι χάνουµε την αίσθηση του βάθους, της στερεοπτικής όρασης και η προσαρµογή µας βρίσκεται σε ένα µόνιµο σηµείο εργασίας. Η σύγκλιση των µατιών, (αυτό που συµβαίνει όταν κοιτάµε κοντά -τα δύο µάτια συγκλίνουν το ένα προς το άλλο) βρίσκεται και αυτή σε µία συνεχή υπερδιέργεση. Επίσης, µειώνεται και η συχνότητα µε την οποία ανοιγοκλείνουν τα βλέφαρά µας. Αυτό είναι πολύ σηµαντικά διαφορετικό από το να διαβάζουµε τυπωµένη γραπτή ύλη, γιατί οι περισσότερες οθόνες υπολογιστή, ειδικά αυτές που περιέχουν µία καθοδική λυχνία, δεν δίνουν µία συνεχή εικόνα, αλλά µία εικόνα που περνάει καρέ-καρέ και ο εγκέφαλος τη συνδέει για να βλέπουµε µία συνεχή εικόνα, είναι µία εικόνα η οποία είναι οµόφωτη και έχει πολύ διαφορετικό contrast (αντίθεση) και καθαρότητα. Μετά από πολύωρη χρήση υπολογιστών, αυτό που συµβαίνει είναι ότι τα κωνία, τα κύτταρα αυτά που χρησιµοποιούµε για την αντίληψη της έγχρωµης όρασης, υπερλειτουργούν συνεχώς, πολλές φορές, η εικόνα αυτή από την υπερλειτουργία των κωνίων παραµένει στον εγκέφαλό µας παρ’ότι έχει αλλάξει η εικόνα της οθόνης του υπολογιστή. Αυτό λέγεται “after effect” ή φαινόµενο McCollough και καµµιά φορά αντιστρέφεται η αντίληψη των χρωµάτων.

Πράγµατα που µας απασχολούν µε τη χρήση των Η/Υ είναι κατά πόσο εκτιθόµαστε σε ακτινοβολία ή υπεριώδη ακτινοβολία και κατά πόσο αυτό µπορεί να προδιαθέσει σε καταρράκτη. Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι αποδείξεις που υπάρχουν είναι ότι η ακτινοβολία που δεχόµαστε, όσον αφορά τις υπεριώδεις ακτινοβολίες από την οθόνη του υπολογιστή είναι λιγότερες από αυτές από µία λάµπα φθορισµού, άρα δεν υπάρχουν επικίνδυνες ακτινοβολίες για το µάτι και δεν υπάρχει ακόµα απόδειξη ότι µπορεί αυτό να δηµιουργήσει καταρράκτη.

Οφθαλμολογικά συμπτώματα οφειλόμενα στον Η/Υ

• Πονοκέφαλος κατά τη διάρκεια χρήσης και το πέρας της εργασίας σε Η/Υ
• Πόνος ανάµεσα στα µάτια
• Μάτια ξηρά ή /και ερεθισμένα
• Θολή όραση
• Αργή επανεστίαση κατά την ώρα χρήσης της οθόνης

• Μετά από χρήση του PC υπάρχει δυσκολία της όρασης των μακρινών αντικειμένων

• Περιστασιακή διπλωπία
• Κακή εκτίμηση των χρωμάτων

Γενικότερα σωματικά συμπτώματα οφειλόμενα στον Η/Υ

• Πόνος στον αυχένα ή/και στους ώμους
• Οσφυαλγία
• Κόπωση, ίσως και άλγος, στα χέρια και τους καρπούς

• Μειωμένη απόδοση στην εργασία, συχνά λάθη και καταβολή

Τρόποι αποφυγής τέτοιων φαινομένων

• Η οθόνη του υπολογιστή θα πρέπει να είναι σε ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο από εκείνο των ματιών.
• Το πληκτρολόγιο πρέπει να βρίσκεται σε θέση τέτοια ώστε το κάτω μέρος των βραχιόνων και των καρπών να είναι παράλληλα με το έδαφος.

• Το κάθισμα είναι απαραίτητο να έχει ρυθμιζόμενα μέρη ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του χρήστη.

• Οι μηροί πρέπει να είναι επίσης παράλληλοι με το έδαφος, όπως και τα χέρια.

• Η αντίθεση και φωτεινότητα της οθόνης πρέπει να είναι ρυθμισμένες στον επιθυμητό για το χρήστη βαθμό, ώστε να αισθάνεται άνετα και να μην κουράζονται τα μάτια του.

• Ο φωτισμός του χώρου πρέπει να είναι 3 φορές εντονότερος από αυτόν της οθόνης.

• Πρέπει να γίνεται χρήση φίλτρου οθόνης.

• Είναι σημαντικό να εργάζεται κανείς σε μεγάλη οθόνη ώστε να μην καταβάλλεται κόπος για την ανάγνωση ενός κειμένου ή τη συγγραφή του.

• Στην οθόνη δεν πρέπει να αντανακλά φώς από παράθυρο ή άλλη φωτεινή πηγή.

• Είναι απαραίτητο το τακτικό καθάρισμα της οθόνης από την σκόνη.
• Ρυθμίστε το μέγεθος γραμματοσειράς στην οθόνη σας, επιλέγοντας μια ρύθμιση με την οποία αισθάνεστε άνετα, αν το πρόγραμμα που χρησιμοποιείτε στον υπολογιστή έχει αυτήν τη δυνατότητα.
• Ρυθμίστε τη φωτεινότητα και το κοντράστ της οθόνης σας.
• Άτοµα που χρησιμοποιούν συνεχώς υπολογιστές µπορεί να έχουν κάποια µικρή διαθλαστική ανωμαλία, όπως λίγη µυωπία, λίγο αστιγµατισµό, λίγη υπερµετρωπία, κάτι που αν το διορθώσουν µε τη χρήση γυαλιών ή φακών επαφής θα τους βοηθήσει να χρησιμοποιούν τις συσκευές αυτές µε πολύ µεγαλύτερη άνεση.
• Η χρήση συνθετικών δακρύων µπορεί να βοηθήσει µε τη ξηροφθαλμία που µπορεί να προκαλέσει η πολύωρη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών από µείωση της ταχύτητας και συχνότητας των βλεφαρισμών, όπως επίσης και η σωστή ενυδάτωση της ατµόσφαιρας στην οποία λειτουργεί το άτοµο που χρησιμοποιεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
• Το σημαντικότερο όλων είναι τα σύντομα και συχνά διαλείμματα 2-3 λεπτών κάθε 15-20 λεπτά εργασίας/ 5 λεπτών για κάθε μισή ώρα εργασίας ή των 10 λεπτών για μια ώρα εργασίας.

Ποια προβλήματα δημιουργούνται από την υπερβολική χρήση των Η/Υ στην παιδική ηλικία;

Στην Αμερική, την Ευρώπη και τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα τα παιδιά ξοδεύουν 1 με 3 ώρες καθημερινά μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή είτε για τις σχολικές τους εργασίες είτε για να παίξουν. Πολλές φορές δε, οι γονείς ενθαρρύνουν τα παιδιά τους από την πρώιμη παιδική ηλικία των δύο ή τριών ετών να χρησιμοποιούν τον υπολογιστή. Έτσι, πολύ υψηλό ποσοστό παιδιών σχολικής ηλικίας έχουν πρόσβαση σε υπολογιστή στο σπίτι ή το σχολείο.

Πολλοί παιδοφθαλμίατροι πιστεύουν ότι η υπερβολική χρήση του υπολογιστή κατά την παιδική ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο για μυωπία. Αναφέρονται δε σε μελέτες που έχουν γίνει και από τις οποίες προκύπτει ότι οι υπολογιστές έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην όραση των παιδιών.

Ειδικότερα σε διάφορες μελέτες που έχουν γίνει αναφέρεται ότι:

• 25% των παιδιών που χρησιμοποιούν υπολογιστή χρειάζονται διορθωτικά γυαλιά προκειμένου να δουλέψουν άνετα και ακίνδυνα στο κομπιούτερ στο σπίτι ή στο σχολείο.
• Το ποσοστό των παίδων στο πρώτο στάδιο μυωπίας έχει αυξηθεί από 12% στο 20% από το 1995 έως σήμερα
• Το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 7-9 ετών με μυωπία έχει διπλασιαστεί την τελευταία τριετία, φθάνοντας το 34%

Είκοσι χρόνια πριν, τα περισσότερα παιδιά έπαιζαν σε ανοικτούς χώρους και η μακρινή τους όραση ήταν περισσότερο σημαντική. Σήμερα, τα περισσότερα παιδιά εργάζονται μπροστά στον υπολογιστή είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο. Το να κάθονται μπροστά στο κομπιούτερ, κοιτάζοντας επίμονα την οθόνη του, δημιουργεί προβλήματα που δεν ήταν γνωστά πριν από μερικά χρόνια. Με την χρήση του υπολογιστή το οπτικό σύστημα του παιδιού επικεντρώνεται και πιέζεται περισσότερο από άλλες δραστηριότητες. Η χρήση του κομπιούτερ απαιτεί υψηλού επιπέδου επιδεξιότητες από τα μάτια των μικρών παιδιών που ακόμα το οπτικό τους σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως. Μόνο όταν αυτό ωριμάσει, το παιδί είναι σε θέση να διαχειριστεί την πίεση και το στρες που προκαλεί η χρήση του υπολογιστή.

Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Ακαδημία Οπτομετρών, ο αντίκτυπος από την χρήση των υπολογιστών στην παιδική ηλικία περιλαμβάνει τους ακόλουθους παράγοντες:

• Τα παιδιά έχουν περιορισμένο βαθμό αυτο-προστασίας. Μπορούν να δουλεύουν μπροστά στον υπολογιστή για ώρες χωρίς ή με ελάχιστα λεπτά διαλείμματος. Αυτή η παρατεταμένη δραστηριότητα μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα εστίασης και προσήλωσης της όρασης.
• Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα προσαρμοστικά. Πιστεύουν ότι όσα βλέπουν και όπως τα βλέπουν είναι φυσιολογικά ακόμα και αν έχουν πρόβλημα με την όρασή τους. Γι αυτό είναι σημαντικό οι γονείς να παρακολουθούν το χρόνο που τα παιδιά τους ξοδεύουν δουλεύοντας μπροστά στον υπολογιστή.
• Τα παιδιά εξ΄ορισμού είναι μικρότερα από τους ενήλικες. Τις περισσότερες φορές οι θέσεις εργασίας των υπολογιστών είναι σχεδιασμένες για να χρησιμοποιούνται από ενήλικες. Αυτό μπορεί να αλλάξει την οπτική γωνία των παιδιών. Οι χρήστες των υπολογιστών θα πρέπει να βλέπουν την οθόνη του ελαφρώς προς τα κάτω, σε γωνία 15°. Επιπλέον, σαν αποτέλεσμα της δυσκολίας με την οποία τα παιδιά φθάνουν το πληκτρολόγιο του υπολογιστή ή ακουμπούν τα πόδια τους στο πάτωμα, μπορεί να αισθάνονται πόνο στο λαιμό, τους ώμους ή την πλάτη. 

Συμβουλές για την αποφυγή προβλημάτων από τη χρήση των Η/Υ στην παιδική ηλικία.

Πολλοί παιδοφθαλμίατροι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά που χρησιμοποιούν υπολογιστή πολύ πριν το οπτικό τους σύστημα αναπτυχθεί πλήρως βρίσκονται στην καρδιά του προβλήματος που αποκαλείται «computer vision syndrome» δηλαδή οπτικό σύνδρομο που αναπτύσσεται από την υπερβολική χρήση του υπολογιστή.

Προκειμένου να προστατεύσετε τα παιδιά σας από αυτό το σύνδρομο ακολουθείστε τις ακόλουθες συμβουλές:

• Πριν ξεκινήσει το σχολείο, κάθε παιδί θα πρέπει να κάνει έναν πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο περιλαμβάνοντας τον έλεγχο κοντινής και μακρινής όρασης.
• Οι θέσεις εργασίας για τον υπολογιστή θα πρέπει να είναι έτσι προσαρμοσμένες ώστε να ταιριάζουν σε παιδί και όχι σε ενήλικα.
• Η προτεινόμενη απόσταση μεταξύ της οθόνης του υπολογιστή και των ματιών του παιδιού είναι 50-60 εκατοστά. Κοιτάζοντας την οθόνη του κομπιούτερ από μικρότερη απόσταση, η όραση των παιδιών κινδυνεύει από την υπερβολική προσαρμογή των ματιών τους.
• Ο χρόνος εργασίας των παιδιών μπροστά σε υπολογιστή θα πρέπει να είναι πάντα ελεγχόμενος και κατά το δυνατόν διακεκομμένος ώστε να παρεμβάλλονται μεσοδιαστήματα ανάπαυσης για το οπτικό και μυοσκελετικό τους σύστημα.
• Οι γονείς και οι δάσκαλοι θα πρέπει να αναγνωρίζουν κάθε συμπεριφορά που δείχνει πιθανά προβλήματα όπως: κόκκινα μάτια, συχνό τρίψιμο των ματιών, κλίση του κεφαλιού ή άλλες ασυνήθιστες στάσεις και τέλος παράπονα για θολή όραση ή κουρασμένα μάτια και να απευθύνονται άμεσα στον οφθαλμίατρο. 

Πηγή: www.eyeclinic.com.gr