Η όραση ως αναπτυξιακή διαδικασία: Η ειδικότητα της Οπτομετρίας.

Συνέντευξη του κ. Κόκοτα Βασίλη, Αναπτυξιακού-Συμπεριφοριστικού Οπτομέτρη ΟΕP, CONV στον υπεύθυνο έκδοσης της εφημερίδας ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ κ. Αλεξάνδρου Στράτο.

ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑ: Μία τόσο διαδεδομένη ειδικότητα στο εξωτερικό και τόσο άγνωστη ακόμη στην Ελλάδα. Θα θέλαμε σας παρακαλούμε να μας παρουσιάσετε την ειδικότητα αυτή.»

Οπτομετρία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την λειτουργία της όρασης. Οι οπτομέτρες είναι οι επαγγελματίες εκείνοι οι οποίοι μετράνε ποσοτικά και ποιοτικά την όραση όπως και τον τρόπο με τον οποίο αυτή ερμηνεύεται και χρησιμοποιείται από κάθε άτομο. Η όραση συμμετέχει σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα και ως εκ τούτου δυσλειτουργίες της όρασης μπορεί να εκφράζονται μέσα από την κίνηση, την μάθηση, τη στάση σώματος, τον τρόπο σκέψης και την συμπεριφορά. Οι οπτομέτρες μπορούν να διαγνώσουν, να αποκαταστήσουν ή και να διορθώσουν τις δυσλειτουργίες της όρασης με γυαλιά, φακούς, φίλτρα, οπτικά βοηθήματα ή προγράμματα visual training/ vision therapy.

«Όραση. Πολύ αυτονόητη λέξη αλλά σίγουρα μα τόσο πολύπλοκη λειτουργία.  Αλήθεια,  τι σημαίνει όραση κύριε Κόκοτα;»

Οι περισσότεροι αντιλαμβανόμαστε την όραση ως μια λειτουργία που συμβαίνει αυτόματα από μόνη της. Την ταυτίζουμε δε με την καθαρότητα της εικόνας που λαμβάνουν τα μάτια μας. Αυτό είναι ένα μόνο κομμάτι του πάζλ που ονομάζουμε όραση. Η μοναδική αυτή αίσθηση προκύπτει μέσα από πολύπλοκες εγκεφαλικές λειτουργίες όπου με γνώμονα τις οπτικές πληροφορίες του περιβάλλοντός μας ο οργανισμός καλείται να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον του. Δεν αρκεί επομένως να βλέπουμε απλά καθαρά. Χρειάζεται να βλέπουμε με άνετη συνεργασία των δύο ματιών, να ερμηνεύουμε πλούσια τις πληροφορίες που λαμβάνουμε και να τις εναρμονίζουμε αποδοτικά με άλλες λειτουργίες του οργανισμού μας όπως η κίνηση, η σκέψη, μνήμη, κ.α. Η όραση μαθαίνεται και αποτελεί μια αναπτυξιακή διαδικασία.

«Σε πάρα πολλά παιδιά βλέπουμε δυσκολίες στην οπτική λειτουργία.  Άλλα δυσκολεύονται στην ανάγνωση,  άλλα στην αντιγραφή,  άλλα παιδιά δυσκολεύονται στην σύγκλιση των ματιών (στραβισμός),  άλλα επικεντρώνουν πολύ το βλέμμα τους,  άλλα δυσκολεύονται να κοιτάξουν κοντά ή μακρυά.  Πείτε μας παρακαλούμε,  πότε θα έπρεπε ένα παιδί να ζητήσει την βοήθεια Οπτομέτρη;»

Επειδή ένα παιδί σπάνια καταλαβαίνει από μόνο του πότε πρέπει να ζητήσει βοήθεια, είναι σημαντικό οι άνθρωποι που κινούνται γύρω από αυτό (οικογένεια, γονείς, δάσκαλοι) να είναι σε θέση να υποπτευθούν μια πιθανή δυσλειτουργία της όρασης μέσα από συμπτώματα και συμπεριφορές. Το μόνο που χρειάζεται τις περισσότερες φορές είναι παρατηρητικότητα και καταγραφή των αντιδράσεων. Στη συνέχεια η συζήτηση με τους ειδικούς μπορεί να ρίξει φως στη πιθανή συσχέτιση των συμπτωμάτων με δυσλειτουργίες της όρασης.

«Ας δούμε ένα απλό παρά­δειγ­μα: ένα παιδί δυσκο­λεύεται να αντι­γράψει από τον πίνακα.  Πού θα μπορούσε αυτό να οφεί­λεται;»

Θα μπορούσε να οφείλεται σε θολή όραση κατά την μακρινή ή κοντινή απόσταση. Θα μπορούσε επίσης να οφείλεται σε δυσκολία του φακού του ματιού (προσαρμογή) να εναλλάσσει εστίαση από μακριά κοντά ή ακόμα και σε παραμέτρους της βραχυπρόθεσμης οπτικής μνήμης. Στο συγκεκριμένο σύμπτωμα θα μπορούσαν να έχουν επίδραση ανεπαρκείς ή ανώριμες οφθαλμικές κινήσεις με αποτέλεσμα το παιδί να χάνει τον ειρμό και την συνέχεια ή να χάνει εύκολα την ικανότητα σταθερής εστίασης.

«Ποια η διαφορά μεταξύ Οπτομέτρη και Οφθαλμιάτρου;»

Οι δύο ειδικότητες είναι συμπλη­ρωματικές και συνεργαζόμενες με κοινά πεδία έρευνας. Οι οφθαλμίατροι έχουν σπουδάσει ιατρική και έχουν εξειδικευτεί στη διάγνωση και θεραπεία των οφθαλμικών παθήσεων. Οι οπτομέτρες έχουν σπουδάσει σε πανεπιστημιακού επιπέδου σχολές την επιστήμη της οπτικής και της οπτομετρίας και είναι σε θέση να διαγνώσουν και να αποκαταστήσουν τα λειτουργικά προβλήματα της όρασης. Όπως είναι προφανές πολλά προβλήματα όρασης χρειάζονται και τις δύο ειδικότητες προκειμένου να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

«Ποιες ειδικότητες θα πρέπει να συνεργαστούν με οπτομέτρη και πώς;»

Κάθε ειδικότητα η οποία σχετίζεται με τον τομέα της αποκατάστασης και της οφθαλμικής ή οπτικής υγείας μπορεί να συνεργαστεί με τους οπτομέτρες. Πέραν των οφθαλμιάτρων, οι οπτομέτρες συνεργάζονται συχνά με εργοθε­ραπευτές, φυσιοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, ψυχο­λόγους και νευρολόγους προκειμένου να συνδιαχειριστούν περιστατικά με ποικίλες διαγνώσεις. Κάθε ειδικότητα μπορεί να προσφέρει από την πλευρά της χρήσιμες πληροφορίες και θεραπευτικές τεχνικές στις υπόλοιπες. Το μυστικό της επιτυχημένης παρέμβασης είναι η πολύπλευρη προσέγγιση.

«Εκ μέρους των αναγνωστών μας σας ευχαριστούμε θερμά για τον χρόνο που μας διαθέσατε για την παρουσίαση της ειδικότητας της Οπτομετρίας»

Και εγώ σας ευχαριστώ και σας εύχομαι καλή συνέχεια στο έργο σας.

Πηγή: Εφημερίδα "Προσέγγιση"

Γιατί φορά γυαλιά ηλίου ο προπονητής της Barcelona F.C.;

Η επιμονή του Λουίς Ενρίκε να φορά γυαλιά ηλίου συνεχώς στις προπονήσεις της Μπαρτσελόνα προκάλεσε πολλά ερωτήματα.

Τελικά, η απάντηση δίδεται σήμερα από ένα δημοσίευμα της ισπανικής, Mundo Deportivo. Αυτό αποκαλύπτει ότι ο Λουίς Ενρίκε πάσχει από μία πάθηση στο ένα του μάτι η οποία λέγεται πτερύγιο.

Τι είναι το πτερύγιο;

«To πτερύγιο είναι ένα τριγωνικό στρώμα ινοαγγειακού ιστού, το οποίο διεισδύει στον κερατοειδή (το διαυγές πρόσθιο τμήμα του βολβού). Στα αρχικά στάδια παρατηρούνται μικρές, γκρίζες θολερότητες του κερατοειδή, ρινικά, κοντά στο σκληροκερατοειδές όριο. Στην συνέχεια ο επιπεφυκότας καλύπτει τις θολερότητες και προοδευτικά επεκτείνεται επί του κερατοειδή σαν τριγωνικός σχηματισμός. Μπορεί να είναι μικρό ή να μεγαλώσει αρκετά, ώστε να παρεμποδίζει την όραση», αναφέρει ιστοσελίδα του οφθαλμολογικού ινστιτούτου.

Για τη θεραπεία της πάθησης αυτής οι γιατροί έχουν προτείνει στον Λουίς Ενρίκε την χειρουργική επέμβαση χωρίς όμως να του δίδουν εγγυήσεις ότι δεν πρόκειται να εμφανιστεί και πάλι.

Έτσι ο προπονητής της Μπαρτσελόνα, από το 2010 που γνωρίζει ότι πάσχει από το «πτερύγιο» φορά πάντα γυαλιά ηλίου τις ώρες της έντονης ακτινοβολίας αλλά και σε περίπτωση που υπάρχει άνεμος, στην προσπάθειά του να μην μπει κάποιο σκουπιδάκι στο μάτι του.

Πηγή: NovaΣπόρ-Fm

Άγνωστα προβλήματα που προκαλεί ο ήλιος στα μάτια μας!

Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμα χαρακτηριστικά αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου

Η έντονη ηλιακή ακτινοβολία τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να προκαλέσει μια σειρά, άγνωστων στο ευρύ κοινό, προβλημάτων στα μάτια, μεταξύ των οποίων είναι και το οφθαλμικό μελάνωμα.

Πιο συγκεκριμένα, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία, προδιαθέτει:

•    Σε αντιαισθητικές ρυτίδες από ακτινική βλάβη της ελαστίνης στο δέρμα.

•    Σε προνεοπλασματικές αλλοιώσεις του δέρματος (π.χ. ακτινική κεράτωση)

•    Σε κακοήθεις νεοπλασίες όπως είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ο οποίος  είναι  ο πιο συχνός τύπος και εντοπίζεται κυρίως στο κάτω βλέφαρο.

•    Σε σχηματισμό καταρράκτη στην τρίτη ηλικία

•    Σε αυξημένο κίνδυνο για εκφύλιση ωχράς κηλίδας στην τρίτη ηλικία

•    Σε οφθαλμικό μελάνωμα, μια πιο σπάνια αλλά αρκετά κακοήθη νεοπλασία, η οποία είναι πιθανόν να εμφανιστεί επίσης στα βλέφαρα σε ασθενείς με προδιαθέση και ιστορικό παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο.

Σύμφωνα με τον Δρ. Αναστάσιο-Ιωάννη Κανελλόπουλο, καθηγητή Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, το οφθαλμικό μελάνωμα στα πρώιμα στάδια είναι ασυμπτωματικό και η διάγνωση γίνεται συνήθως κατά τη διάρκεια μιας τακτικής επίσκεψης στον οφθαλμίατρο. Αν το μελάνωμα βρίσκεται στον επιπεφυκότα ή στην ίριδα μπορεί να εντοπίζεται σαν μια μαύρη/καφέ οζώδη μάζα η οποία εξελίσσεται με αργούς ρυθμούς.

Η μειωμένη όραση, τα μυγάκια, η αλλαγή χρώματος της ίριδος, άλγος, το έλλειμα  στο οπτικό πεδίο είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να δημιουργήσει.

Η διάγνωση γίνεται μέσω μιας εξέτασης που ελέγχει το εσωτερικό του ματιού, της λεγόμενης βυθοσκόπησης, η οποία πραγματοποιήται μετά από διαστολή της κόρης.

Εάν η διάγνωση μελανώματος είναι πιθανή, ο οφθαλμίατρος θα σας συστήσει πιο ειδικές εξετάσεις όπως: υπέρηχος, φλουοροαγγειογραφία, βιοψία και ίσως αξονική ή μαγνητική τομογραφία.

Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμα χαρακτηριστικά (δέρμα, μαλλιά, μάτια), όσοι έχουν σπίλο βλεφαρικού/βολβικού επιπεφυκότος ή οφθαλμική/οφθαλμοδερματική μελανοκυττάρωση αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου.

Η θεραπεία των μικρών μελανωμάτων γίνεται με laser, ακτινοθεραπεία, ή βραχυθεραπεία, ενώ σε προχωρημένα στάδια ενδέχεται ναι χρειαστεί εκκένωση του κόγχου. Για την έκβαση της θεραπείας για το οφθαλμικό μελάνωμα παίζει ρόλο η ηλικία και η ύπαρξη, ή μη, μεταστάσεων.

Η πρόληψη είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή της νόσου, και δεν απαιτεί τίποτα περισσότερο από τη χρήση αντηλιακού, με δείκτη προστασίας υψηλότερο από 15, στο δέρμα των βλεφάρων και γυαλιών καλής ποιότητας με φίλτρο για τις υπεριώδεις Α και Β.

Ωστόσο, υπάρχει πιθανότητα τα αντηλιακά να προκαλέσουν αλλεργία στο δέρμα των βλεφάρων, προειδοποιεί ο Δρ.  Κανελλόπουλος. Παράλληλα, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος εισροής του λαδιού ή της αντηλιακής κρέμας στο μάτι. Γι’ αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα και την καθαρότητα των αντηλιακών που χρησιμοποιούμε, καθώς η είσοδός τους στα μάτια μπορεί να μεταφέρει μικρόβια σε αυτά.

Ο πιο σημαντικός τρόπος για την πρόληψη του μελανώματος στα μάτια  είναι η αποφυγή της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο, ιδιαίτερα μεταξύ 10 π.μ. και 3 μ.μ., όταν οι ακτίνες του ήλιου είναι ισχυρότερες.

Πηγή: Πρώτο Θέμα

Προβολείς Laser! Φώς πιο λαμπερό, πιο οικονομικό, πιο ασφαλές! (video)

BMW LaserLights

Κάνοντας τις προηγούμενες μέρες «μια βόλτα» σε ιστοσελίδες με θέμα την αυτοκίνηση «έπεσα» πάνω σε ένα άρθρο για το νέο supercar που ετοιμάζει μια μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία. Ο λόγος γίνεται για το νέο Audi R8 LMX και τη νέα καινοτομία που θα φέρει, τους προβολείς laser.

Η συγκεκριμένη αυτοκινητοβιομηχανία φέρει τον τίτλο του ηγέτη στο τομέα της τεχνολογίας φωτισμού, καθώς το 2008 ενσωμάτωσε για πρώτη φορά στο Audi R8 τα πολυφορεμένα πλέον, φώτα τεχνολογίας LED.

Τον τίτλο του ηγέτη θέλει –και ίσως να τον έχει πια στα χέρια της- η έτερη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία BMW.

Στην αρχή του έτους, η Audi παρουσίασε στο Consumer Electronic Show στο Las Vegas το δικό της laser light concept με τη κωδική ονομασία: Audi Sport quattro laserlight concept.  

Ωστόσο, το 2011 πρώτη η BMW παρουσίασε το πρωτότυπο Vision Connected Drive που είχε εμπρός φώτα laser. Επίσης, η Βαυαρική εταιρία ήταν η πρώτη που υποσχέθηκε ότι θα ενσωματώσει τη νέα αυτή τεχνολογία σε αυτοκίνητο παραγωγής. Η υπόσχεση αυτή ήρθε πρίν το 2014 και το μοντέλο που θα τα φέρει είναι η νέα BMW i8.

Έτσι, η BMW για να «μπεί στο μάτι» της Audi δημοσίευσε στο λογαριασμό της στο twitter αυτό το σαρκαστικό μήνυμα, στο οποίο ζητά συγγνώμη που δεν παρουσίασε κι εκείνη το δικό της πρωτότυπο laserlight (γνωστό από το Σαλόνι της Γενεύης του 2011 ως Vision Connected Drive Concept) στο Σαλόνι Τεχνολογίας του Las Vegas το 2014, διότι ήταν «πολύ απασχολημένη με κανονική παραγωγή» (αναφερόμενη στα LaserLights του i8).

Προβολείς laser. Τι το ξεχωριστό έχουν;

Απ’ όταν ξεκολλήσαμε από τους προβολείς παλαιού τύπου, υπάρχει μια συνεχής και μεγάλη εξέλιξη στο πεδίο της νυχτερινής οδήγησης. Από τους λαμπτήρες πυρακτώσεως, περάσαμε σε αυτούς με το αλογόνο. Έπειτα ακολούθησαν οι ΗΙD προβολείς και οι προβολείς LED. Τώρα ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να περάσουμε σε μια νέα τεχνολογία, τους προβολείς laser.

Ας σκεφτούμε τη δέσμη φωτός που βγαίνει από ένα απλό laser. Δύο πράγματα μας έρχονται στιγμιαία στο μυαλό. Πρώτον, ότι το φώς εστιάζεται σε ένα πολύ μικρό σημείο (που ιδανικά δεν έχει διαστάσεις) και δεύτερον, ότι αν κοιτάξουμε κατευθείαν στο φώς αυτό θα προκληθεί ζημιά στους αμφιβληστροειδείς των οφθαλμών μας.

Βέβαια, η ονομασία τους είναι παραπλανητική. Δεν προβάλουν ακτίνες laser όπως τα απλά laser του εμπορίου που βρίσκουμε στα πανηγύρια ή (πρόσφατα) στα γήπεδα. Πιο σωστή ονομασία θα ήταν το: laser-powered προβολείς.

Η κάθε αυτοκινητοβιομηχανία (εδώ η BMW και η Αudi) δεν θέλει να προκαλέσει προβλήματα στους οφθαλμούς, είτε οδηγών στο αντίθετο ρεύμα, είτε πεζών. Επιπλέον, επιδιώκει τα φωτιστικά σώματα του εκάστοτε αυτοκινήτου να φωτίζουν μεγάλο μέρος του δρόμου και όχι μια κουκίδα στο χώρο. Για τους παραπάνω λόγους εισήγαγε μια νέα τεχνογνωσία.

Η νέα αυτή τεχνογνωσία έγκειται στο γεγονός ότι μια τριπλέτα από διόδους μπλέ laser, η οποία βρίσκεται στο οπίσθιο μέρος αυτού του φωτιστικού σώματος εκπέμπει το μπλέ φώς σε σειρά από καθρέπτες που αντιστρέφουν την κατεύθυνσή του και το στέλνουν να περάσει μέσα από ένα φακό, ο οποίος είναι γεμάτος με κίτρινο φώσφορο. Ο κίτρινος φώσφορος αντιδρά με το μπλέ φώς από το laser και εκπέμπει ένα λαμπερό λευκό φώς. 

Τέλος ένας ανακλαστήρας διοχετεύει αυτό το λαμπερό λευκό φώς προς τον δρόμο.

Αυτό το λευκό φώς είναι 1000 φορές πιο λαμπερό από το αντίστοιχο φώς ενός προβολέα LED και καταναλώνει τη μισή ενέργεια!!! Επιπλέον, η θερμοκρασία του χρώματος του φωτός αυτού είναι μεταξύ των 5500 και 6000 Kelvin. Αν θέλετε να το συγκρίνετε, την ημέρα το φώς του ηλίου έχει συνήθως θερμοκρασία χρώματος φωτός 6500 Kelvin! *"Θερμοκρασία χρώματος" είναι η ορολογία μέτρησης της φωτεινότητας, για τα χρώματα του περιβάλλοντος φωτισμού.

Επίσης, η BMW αναφέρει ότι  ακτίνα φωτισμού διπλασιάζεται σε σχέση με τα φώτα LED στη σκάλα των προβολέων, φτάνοντας τα 600 m. Οι οδηγοί επίσης δεν θα έχουν να ανησυχούν σχετικά με την ενοχλητική τύφλωση από την αντιδιερχόμενη κυκλοφορία, καθώς οι λυχνίες laser λειτουργούν ταυτόχρονα με μια κάμερα-οδηγό της μεγάλης σκάλας.

Η νέα αυτή τεχνολογία, φωτίζοντας καλύτερα ένα δρόμο κάνει ασφαλέστερη τη διαδρομή για τον οδηγό!

Τέλος, αν παρακολουθήσατε το video παραπάνω θα είδατε ότι η δέσμη του laser είναι ικανή να ανάψει φωτιά (!!!). Ωστόσο, η ίδια η BMW αναφέρει ότι σε περίπτωση αυτοκινητιστικού ή άλλου ατυχήματος που θα μετατοπίσει τη δέσμη, τους καθρέπτες ή τον φακό, το σύστημα θα απενεργοποιείται αυτόματα!

Εν κατακλείδι, αυτό είναι αναμφίβολα ένα μεγάλο βήμα μπροστά! Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα είχε να δούμε αυτή τη τεχνολογία να ενσωματώνεται σε νέας γενιάς σχισμοειδής λυχνίες!

Επικίνδυνα για τα μάτια τα γυαλιά «μαϊμού»!

Τον κώδωνα του κινδύνου για την υγεία των ματιών μας κρούει, με ανακοίνωσή του, το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕ.Π.ΚΑ.), υπογραμμίζοντας ότι μπορεί πλανόδιοι να πωλούν γυαλιά ηλίου “μαϊμού” στο ένα δέκατο της τιμής έναντι των γνήσιων, ωστόσο είναι αμφιβόλου προέλευσης, ποιότητας και ασφάλειας, με αποτέλεσμα να ρισκάρουμε την όρασή μας.

Όπως υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή του το ΚΕ.Π.ΚΑ., η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, χωρίς προφύλαξη, μπορεί να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες, αφού η υπεριώδης ακτινοβολία UVA & UVB μπορεί να προκαλέσει μεγάλες βλάβες στα μάτια, αν δεν τα προφυλάξουμε με τα κατάλληλα γυαλιά, που πρέπει να τα φοράμε τους καλοκαιρινούς μήνες- ιδιαίτερα κατά τις ώρες από τις 11 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα.

Στο πλαίσιο αυτό, το ΚΕ.Π.ΚΑ. συνιστά κατά την αγορά γυαλιών ηλίου να προσέχουμε να φέρουν τη σήμανση CE, ότι δηλαδή είναι κατασκευασμένα σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, την ποιότητα των φακών, ώστε να μας εξασφαλίσουν τη μέγιστη απορροφητικότητα (100%) από την υπεριώδη ακτινοβολία UVA & UVB και να μην δημιουργούν παραμορφώσεις.

Για τα μικρά παιδιά, το ΚΕ.Π.ΚΑ. συστήνει στους γονείς να φροντίζουν τα γυαλιά που επιλέγουν να έχουν πλαστικούς φακούς, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος πιθανών τραυματισμών, από το σπάσιμο του φακού, αλλά και να προσέχουν το υλικό κατασκευής του σκελετού να μην προκαλεί ερεθισμούς και αλλεργίες στο δέρμα.

Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι για όφελος των ματιών μας καλό είναι να συμβουλευόμαστε οπτικούς, προκειμένου να λάβουμε τις απαραίτητες εγγυήσεις, για την ασφάλεια των γυαλιών που πρόκειται να αγοράσουμε.

Πηγή: Ημερησία

Γλαύκωμα: «Ο ύπουλος κλέφτης της όρασης»

Αναπαράσταση του πώς χάνεται σταδιακά η όραση με το γλαύκωμα. Η φωτογραφία έχει υποστεί επεξεργασία από τον κ. Μαγκουρίτσα ώστε τα «σκοτώματα» να εμφανίζονται με γκρίζο χρώμα, όπως αναφέρουν ότι τα αντιλαμβάνονται οι ασθενείς, και όχι με μαύρο, όπως απεικονίζονται συνήθως.

Σχεδόν ένα μήνα πρίν, από τις 9 ως τις 15 Μαρτίου, ήταν η Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος και το πιθανότερο είναι ότι, ακόμη και αν το πληροφορηθήκατε, οι περισσότεροι θα σκεφθήκατε ότι δεν σας αφορά. Και όμως αυτή η νόσος φαίνεται να «προτιμά» τη χώρα μας. Σύμφωνα με μελέτες, υπολογίζεται ότι περίπου 180.000 Ελληνες πάσχουν από γλαύκωμα -ποσοστό επί του πληθυσμού που υπερβαίνει τον παγκόσμιο μέσο όρο- και μάλιστα οι μισοί από αυτούς μάλλον δεν  το γνωρίζουν. Πρόκειται για μια νόσο η οποία εμφανίζεται μετά τα 40 και δρα ύπουλα: τα συμπτώματά της γίνονται αισθητά από τον πάσχοντα μόνο όταν είναι πολύ αργά και έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό την όρασή του. Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει ότι δεν είναι αντιμετωπίσιμη. Αντιθέτως, η τύφλωση από γλαύκωμα μπορεί σήμερα να προληφθεί στο 80% των περιπτώσεων, ενώ η ιατρική και η τεχνολογία έχουν προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια βελτιώνοντας τόσο τη διάγνωση όσο και τις θεραπείες που προτείνονται. Επίσης, μαζί με αυτές βελτιώνεται και η ποιότητα ζωής των ασθενών. Το «κλειδί της επιτυχίας» βρίσκεται όμως τελικά στα χέρια των τελευταίων: το «άλφα και το ωμέγα» για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του γλαυκώματος είναι οι τακτικές επισκέψεις στον οφθαλμίατρο και η σχολαστική τήρηση των συμβουλών του.

«Ελληνική» υπόθεση

«Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων οι οποίες χαρακτηρίζονται από βλάβη του οπτικού νεύρου. Αν η νόσος δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση» εξηγεί ο κ. Γιώργος Μαγκουρίτσας, διευθυντής στην Οφθαλμολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός» στην Αθήνα και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος. Όπως προσθέτει, η νόσος «πλήττει» περίπου το 2% των ατόμων άνω των 40 ετών και η πιο συχνή μορφή της είναι το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας. «Αυτό συνήθως εξελίσσεται αργά, χωρίς οφθαλμικά συμπτώματα. Η διαταραχή της όρασης ξεκινά περιφερικά, περιορίζοντας σταδιακά το οπτικό πεδίο του ασθενούς, χωρίς να γίνεται αντιληπτή από τον ίδιο. Το πόσο ύπουλο είναι το γλαύκωμα επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι περίπου 50% των ασθενών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από τη νόσο».

Οι μελέτες, από την πλευρά τους, φαίνεται να επιβεβαιώνουν ότι το γλαύκωμα είναι μια υπόθεση που αφορά ιδιαίτερα τους Ελληνες. «Σύμφωνα με την πληροφόρηση που έχουμε και κυρίως από τη Thessaloniki Eye Study, μια μελέτη που δείχνει το ποσοστό πασχόντων από γλαύκωμα και διαπιστώνει σημαντικό πρόβλημα στην Ελλάδα, το βασικό συμπέρασμα είναι ότι στην Ελλάδα η συχνότητα του γλαυκώματος είναι αυξημένη σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο» λέει ο κ. Αναστάσιος Κώνστας, καθηγητής Οφθαλμολογίας, επικεφαλής της Μονάδας Γλαυκώματος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γλαυκώματος. «Αυτό οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη ενός χαρακτηριστικού τύπου γλαυκώματος, του αποφολιδωτικού γλαυκώματος, το οποίο σε εμάς είναι συχνό. Δηλαδή, περίπου 40% από τους γλαυκωματικούς ασθενείς που βλέπουμε όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά σε όλη την Ελλάδα έχουν αυτόν τον τύπο γλαυκώματος». Όπως προσθέτει ο καθηγητής, το αποφολιδωτικό γλαύκωμα, το οποίο μαζί με το πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των τύπων γλαυκώματος που παρατηρούνται στη χώρα μας, εμφανίζεται σε μεγαλύτερη ηλικία και έχει βαρύτερη πρόγνωση, με αποτέλεσμα να είναι και δυσκολότερο στην αντιμετώπισή του.

«Πηγή» η ενδοφθάλμια πίεση

Το κοινό χαρακτηριστικό στους περισσότερους τύπους γλαυκώματος είναι η αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης η οποία προκαλεί τη βλάβη του οπτικού νεύρου. Η ενδοφθάλμια πίεση δημιουργείται από την «κυκλοφορία» του υδατοειδούς υγρού μέσα στα μάτια μας. Το υδατοειδές υγρό παράγεται με συνεχή ρυθμό από το ακτινωτό σώμα του ματιού για να προσφέρει θρεπτικά συστατικά και στη συνέχεια αποχετεύεται από μια συγκεκριμένη περιοχή, τον διηθητικό ηθμό. «Η ενδοφθάλμια πίεση παρουσιάζει φυσιολογικές διακυμάνσεις από άτομο σε άτομο, καθώς και κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου» εξηγεί ο κ. Μαγκουρίτσας. «Στο πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας για άγνωστους λόγους η αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού παρεμποδίζεται στον διηθητικό ηθμό και, καθώς το μάτι αποτελεί μια κλειστή κοιλότητα, η συσσώρευση του υγρού αυτού οδηγεί στην αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Το επίπεδο της ενδοφθάλμιας πίεσης που μπορεί να προκαλέσει βλάβη του οπτικού νεύρου διαφέρει από ασθενή σε ασθενή». Στατιστικά θεωρείται ότι το ανώτερο φυσιολογικό όριο της ενδοφθάλμιας πίεσης είναι η τιμή των 21 χιλιοστών της στήλης υδραργύρου (mm Hg) -ενδεικτικά οι φυσιολογικές τιμές της αρτηριακής πίεσης κυμαίνονται στα 120 ή 130 χιλιοστά της στήλης υδραργύρου.

Η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση προκαλεί σταδιακά βλάβη στο οπτικό νεύρο τραυματίζοντας τις ίνες του. Η φθορά αυτή ξεκινά με τρόπο ο οποίος δεν γίνεται άμεσα αντιληπτός, προκαλώντας απώλεια της όρασης από την περιφέρεια, για να προχωρήσει τελικά ως το κέντρο. Το οπτικό νεύρο έχει περίπου ένα εκατομμύριο νευρικές ίνες οι οποίες, λειτουργώντας σαν «ηλεκτρικό καλώδιο», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι ειδικοί, μεταφέρουν τις οπτικές πληροφορίες από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα των ματιών μας στον εγκέφαλο. «Οταν οι νευρικές ίνες τραυματίζονται, δεν μπορούν να μεταφέρουν την εικόνα ολοκληρωμένη» αναφέρει ο κ. Μαγκουρίτσας. «Στο γλαύκωμα αρχικά φθείρονται οι νευρικές ίνες που είναι υπεύθυνες για την περιφερική όραση. Ετσι, αντίθετα με τον καταρράκτη όπου μειώνεται η κεντρική όραση, δηλαδή η οπτική οξύτητα, το γλαύκωμα χαρακτηρίζεται στα πρώτα στάδια από διαταραχές του περιφερικού οπτικού πεδίου που ονομάζονται σκοτώματα. Οι κεντρικές νευρικές ίνες, που είναι υπεύθυνες για την κεντρική όραση, προσβάλλονται στο προχωρημένο στάδιο της νόσου. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποια μάτια έχουν πιο ευάλωτο οπτικό νεύρο λόγω κάποιας προδιάθεσης, όπως π.χ. κακής αιμάτωσης, με αποτέλεσμα να βλάπτονται πιο εύκολα ακόμη και με μικρή αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης εντός των φυσιολογικών ορίων».

Η κλασική θεραπεία για το γλαύκωμα είναι τα κολλύρια που μειώνουν την ενδοφθάλμια πίεση. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, αυτή η αγωγή πρέπει να χορηγείται σε καθημερινή βάση και επιλέγεται εξατομικευμένα για κάθε ασθενή -μπορεί να είναι ένα κολλύριο ή ένας συνδυασμός κολλυρίων- με στόχο τη μείωση της πίεσης με τις ελάχιστες δυνατές παρενέργειες και την καλύτερη ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αν η ενδοφθάλμια πίεση δεν ρυθμίζεται επαρκώς με κολλύρια, τότε σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστούν ακτίνες λέιζερ (τραμπεκουλοπλαστική), ενώ ως τελική επιλογή συστήνεται η χειρουργική αντιμετώπιση, η οποία αποσκοπεί στη διάνοιξη μιας παράπλευρης αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού (τραμπεκουλεκτομή) με καλά αποτελέσματα.

Απαραίτητη η συμμόρφωση

Στο γλαύκωμα, όπως τονίζουν οι γλαυκωματολόγοι, μιλάμε δυστυχώς μόνο για αντιμετώπιση και όχι για θεραπεία. Πρόκειται για μια πάθηση η οποία είναι χρόνια και, άπαξ και εμφανιστεί, δεν «εξαφανίζεται» ποτέ. Το γεγονός αυτό καθιστά πιο δύσκολη τη «συμμόρφωση» του ασθενούς στη θεραπευτική αγωγή, η οποία τις περισσότερες φορές συνίσταται στο να βάζει τα κολλύριά του τακτικά, μία ή και περισσότερες φορές την ημέρα. «Ενα σημαντικό πρόβλημα με το γλαύκωμα είναι το γεγονός ότι αποτελεί μια χρόνια πάθηση χωρίς συμπτώματα. Οι ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται ότι "πάσχουν" και αυτό χειροτερεύει και τη συμμόρφωσή τους αφού αναγκάζονται να πάρουν αγωγή για μια πάθηση που οι ίδιοι δεν κατανοούν ότι τελικά οδηγεί στην τύφλωση. Πρέπει να πειστούν ότι μόνο στο τέλος χάνεται η κεντρική όραση και ότι όταν συμβεί αυτό είναι πια πολύ αργά» λέει ο κ. Κώνστας. «Το πρόβλημα της μη συμμόρφωσης στις χρόνιες παθήσεις αποτελεί μείζον θέμα στην ιατρική με σοβαρές συνέπειες και μεγάλο κοινωνικο-οικονομικό κόστος. Ετσι λοιπόν και στο γλαύκωμα το να χρησιμοποιείς καθημερινά κολλύρια για όλη σου τη ζωή είναι κουραστικό και επομένως η συμμόρφωση στην αγωγή είναι πολύ συχνά ανεπαρκής».

Μελέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό δείχνουν δυστυχώς ότι σχεδόν οι μισοί  ασθενείς δεν ακολουθούν σωστά τη θεραπεία τους. Αυτό, σε συνδυασμό με τον «ύπουλο» χαρακτήρα της πάθησης, θεωρείται ένας από τους λόγους για τους οποίους 7 εκατομμύρια άτομα στον πλανήτη έχουν τυφλωθεί από τη νόσο. Αντίθετα, οι ασθενείς που κατορθώνουν να νικήσουν την «κόπωση» που προκαλεί η χρόνια αγωγή μπορεί να έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα. Η συμμόρφωση μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά με τη σωστή εκπαίδευση των ασθενών και την επιλογή καινοτόμων σκευασμάτων που είναι καλύτερα ανεκτά από τους ασθενείς. Ο κ. Κώνστας θεωρεί μάλιστα ότι αυτό αποτελεί ένα βασικό «όπλο» στον αγώνα εναντίον του γλαυκώματος. «Είναι πολύ πιθανόν ότι, αν όλοι οι ασθενείς με γλαύκωμα συμμορφώνονταν στην αγωγή τους, τότε η πρόγνωση του γλαυκώματος θα ήταν πολύ καλύτερη» τονίζει.

Στο μέλλον ο αριθμός των ατόμων που πλήττονται από το γλαύκωμα αναμένεται να αυξηθεί ταχέως εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού που παρατηρείται σε όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο. «Μιλάμε επομένως για μια πάθηση η οποία είναι σαν βραδυφλεγής βόμβα. Στα επόμενα χρόνια γνωρίζουμε ότι θα έχουμε όλο και περισσότερους ασθενείς» σημειώνει ο κ. Κώνστας. «Η έγκαιρη διάγνωση, η εξατομικευμένη αντιμετώπιση και η βελτιωμένη συμμόρφωσή στην αγωγή αποτελούν τα κομβικά σημεία για την επίτευξη του στόχου μας που είναι απλός: οι γλαυκωματικοί ασθενείς μας να πεθάνουν βλέποντας». Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι η έγκαιρη διάγνωση - καθώς μεγαλώνουμε θα πρέπει να μάθουμε να φροντίζουμε τα μάτια μας όπως φροντίζουμε γενικότερα την υγεία μας, επισημαίνουν οι ειδικοί. «Με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα Γλαυκώματος 2014 (που πέρασε) ας κρατήσουμε ως μήνυμα ότι μετά την ηλικία των 40 ετών ο καθένας μας θα πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζει την ενδοφθάλμια πίεσή του, όπως και την αρτηριακή του πίεση, και να τη μετρά κάθε δύο χρόνια» συνιστά ο κ. Μαγκουρίτσας.

4 ερωτήσεις-απαντήσεις για την προστασία μας

Πότε πρέπει να εξεταστώ για γλαύκωμα;

Ολοι όσοι περνούν τα 40 θα πρέπει να παρακολουθούν συστηματικά την ενδοφθάλμια πίεσή τους - μια καλή ευκαιρία για την εξέταση για γλαύκωμα δίνεται σε κάθε μεσήλικο κατά την επίσκεψή του στον οφθαλμίατρο λόγω της πρεσβυωπίας. Η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε δύο χρόνια. Ωστόσο όσοι έχουν συγγενή πρώτου βαθμού ο οποίος πάσχει από γλαύκωμα, όσοι είναι μύωπες, όσοι παίρνουν κορτιζόνη, καθώς και όσοι έχουν παλαιότερα τραυματισθεί σοβαρά στο μάτι, θα πρέπει να ελέγχονται συχνότερα.

Πώς γίνεται η διάγνωση του γλαυκώματος;

Το γλαύκωμα ανιχνεύεται με απλές και ανώδυνες οφθαλμολογικές εξετάσεις: τη μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης (τονομετρία), τη βυθοσκόπηση, την εξέταση του οπτικού πεδίου (αυτόματη περιμετρία) και ενδεχομένως ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις. Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του χρόνιου γλαυκώματος θα πρέπει να διαπιστωθεί βλάβη του οπτικού νεύρου ή/και διαταραχή του οπτικού πεδίου. Είναι σημαντικό να έχετε υπόψη ότι πολύ συχνά η νόσος μπορεί να διαφύγει της διάγνωσης αν κατά την οφθαλμολογική εξέταση ρουτίνας η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης δεν συνδυαστεί με τη βυθοσκόπηση του οπτικού νεύρου.

Μπορεί να έχω αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση αλλά να μην έχω γλαύκωμα;

Πολύ συχνά παρατηρείται κάποιο άτομο να εμφανίζει οριακά αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, χωρίς όμως το οπτικό νεύρο και το οπτικό πεδίο του να εμφανίζουν σημεία βλάβης. Στην περίπτωση αυτή το άτομο θεωρείται «ύποπτο γλαυκώματος»: χαρακτηρίζεται υπερτονικό αλλά όχι πάσχον από γλαύκωμα. Η οφθαλμική υπερτονία παρατηρείται σε σημαντικό τμήμα του πληθυσμού (υπερδιπλάσιο των γλαυκωματικών - 4-6%), το οποίο στην Ελλάδα εκτιμάται ότι ανέρχεται περίπου σε 400.000 άτομα. Οσοι είναι υπερτονικοί θα πρέπει να παρακολουθούνται πιο συχνά και τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο να υποβάλλονται σε έλεγχο του οπτικού πεδίου και του οπτικού νεύρου έτσι ώστε, αν παρουσιαστεί κάποια παθολογική μεταβολή, να ξεκινήσουν αμέσως αντιγλαυκωματική αγωγή.

Μπορεί να έχω γλαύκωμα χωρίς να έχω αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση;

Το ενδεχόμενο αυτό δεν είναι τόσο συχνό όσο η υπερτονία, είναι όμως πιθανό. Ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν ενδοφθάλμια πίεση στα φυσιολογικά όρια αλλά το οπτικό νεύρο και το οπτικό πεδίο τους να εμφανίζουν σημεία βλάβης. Στη διάγνωση αυτών των ασθενών, οι οποίοι χαρακτηρίζονται πάσχοντες από γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης, έχει ιδιαίτερη σημασία η βυθοσκόπηση. Η παθογένεια στις περιπτώσεις αυτές αποδίδεται σε κακή αιμάτωση ή ενδογενείς παράγοντες οι οποίοι καθιστούν το οπτικό νεύρο ευάλωτο ακόμη και σε μικρές αυξήσεις της ενδοφθάλμιας πίεσης.

Πηγή: Το Βήμα

Λιγότεροι άνθρωποι χάνουν πια το φως τους!

Παρόλο που ο πληθυσμός γερνάει, τα ποσοστά ολικής ή μερικής απώλειας της όρασης έχουν εμφανίσει σημαντική μείωση κατά τα τελευταία 20 χρόνια, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες. Όμως, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας έχει πλέον αντικαταστήσει τον καταρράκτη ως η κύρια αιτία τύφλωσης στις πιο πλούσιες χώρες, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ρούπερτ Μπερν του Πανεπιστημίου Anglia Ruskin, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό περιοδικό οφθαλμολογίας "British Journal of Ophthalmology", εξέτασαν (μετα-ανάλυση) στοιχεία από 243 δημοσιευμένες μελέτες, που αφορούσαν συνολικά ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 15.000 ατόμων σε 190 χώρες, κατά την περίοδο 1990 - 2010.

Η στατιστική ανάλυση έδειξε ότι στη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου τα περιστατικά ολικής τύφλωσης μειώθηκαν κατά το ήμισυ στις χώρες υψηλού εισοδήματος, από 0,2% του πληθυσμού τους σε 0,1%. Για την μερική τύφλωση, η πτώση ήταν της τάξης του 38%, από 1,6% σε 1% του πληθυσμού.

Στο ίδιο διάστημα, σε παγκόσμιο επίπεδο (σε όλες τις χώρες ανεξαρτήτως επιπέδου ανάπτυξης και εισοδήματος), υπήρξε μείωση των περιστατικών ολικής απώλειας της όρασης κατά 37%, ενώ της μερικής κατά 27%.

Η ανάλυση έδειξε ότι στις ανεπτυγμένες χώρες οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από ό,τι οι άνδρες να εμφανίσουν ολική ή μερική τύφλωση. Η πιο συχνή αιτία για την απώλεια της όρασης στις περισσότερες ευρωπαϊκές και άλλες ανεπτυγμένες χώρες δεν είναι πλέον ο καταρράκτης (θόλωμα των φακών), αλλά η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (εκφυλιστική πάθηση που επηρεάζει το κεντρικό πεδίο της όρασης).

Από την άλλη, όσον αφορά την μερική απώλεια της όρασης, σήμερα, όπως και πριν από 20 χρόνια, η κύρια αιτία είναι πάντα η ίδια: η μυωπία, η υπερμετρωπία και οι σχετικές διαθλαστικές βλάβες που δεν έχουν διορθωθεί.

Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η «επιδημία» διαβήτη θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ματιών, καθώς πάνω από 100 εκατ. άνθρωποι εκτιμάται ότι θα εμφανίσουν διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και το ένα τρίτο περίπου από αυτούς θα κινδυνεύσουν να χάσουν την όρασή τους. Επίσης, πολλοί άνθρωποι με διαβήτη αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο για απώλεια της όρασής τους από γλαύκωμα και καταρράκτη.

Πηγή: ΣΚΑΪ